آزمون بزرگ میلی

خاویر میلی، رئیس‌جمهور آرژانتین، با اجرای سیاست شناورسازی جزئی نرخ ارز و دریافت وام ۲۰ میلیارد دلاری از صندوق بین‌المللی پول، موفق شد از بحران احتمالی سقوط پزو جلوگیری کند. در حالی که بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی سقوط ارزی داشتند، پزو طی سه هفته اخیر در بازه‌ای باثبات نوسان کرده و دولت این ثبات را یک پیروزی قلمداد کرده است. با این حال، ادامه سیاست‌های ریاضتی و کاهش دستمزد واقعی، نگرانی‌هایی را درباره پایداری این مسیر ایجاد کرده است.

ریسک ارزی میلی

رئیس‌جمهور آرژانتین، خاویر میلی، در سال ۲۰۲۳ با وعده‌هایی درباره‌ی بازسازی اساسی اقتصاد فرسوده و بحران‌زده‌ی کشورش انتخاب شد. او اعلام کرد که با کاهش هزینه‌های دولتی و مقررات‌زدایی، می‌توان تورم افسارگسیخته را مهار کرد و ثبات اقتصادی را بازگرداند.

موفقیت میلی به هیچ‌وجه تضمین‌شده نبود. اقتصاد آرژانتین به‌شدت تحت کنترل است و با وجود آنکه رهبران این کشور در دهه‌های گذشته تلاش‌هایی برای اصلاحات بازارمحور انجام داده‌اند، اغلب این تلاش‌ها را نیمه‌کاره رها کرده‌اند.

ماه گذشته، دولت میلی با پشتیبانی از سوی توافقی جدید با صندوق بین‌المللی پول (IMF)، محدودیت‌های سرمایه‌ای و ارزی آرژانتین را کاهش داد. این اقدام با ریسک‌هایی همراه بود: افرادی که به اقتصاد آرژانتین اعتماد نداشتند، ممکن بود پول خود را به دلار تبدیل کنند یا دارایی‌شان را از کشور خارج کنند. زمانی که آرژانتین در سال ۲۰۱۶ این محدودیت‌ها را لغو کرد، ارزش پزو سقوط کرد و تورم به‌شدت افزایش یافت.

اما به نظر می‌رسد میلی از یک آزمون کلیدی سربلند بیرون آمده است: این بار چنین اتفاقی رخ نداده است. فلورنسیا فیورنتین، اقتصاددان آرژانتینب، سیاست‌های اقتصادی میلی را «پیشرفته‌تر» توصیف کرده است. به جای آن‌که پزو به‌طور کامل در برابر دلار آمریکا آزادانه شناور باشد، اکنون در بازه‌ای بین سقف و کف مجاز نوسان می‌کند که این بازه به‌تدریج گسترده‌تر خواهد شد.

بانک مرکزی آرژانتین تعهد داده که در صورت نیاز، با خرید پزو از بازار، این سیستم موسوم به «شناورسازی جزئی» را حفظ کند. اما برای اجرای این تعهد، بانک مرکزی به ذخایر ارزی بیشتری نیاز داشت—جایی که نقش صندوق بین‌المللی پول پررنگ شد. این نهاد بین‌المللی پیش از اجرای سیاست شناورسازی جزئی، وام جدیدی به ارزش ۲۰ میلیارد دلار برای آرژانتین تأیید کرد.

پیش بینی سقوط ارزی محقق نشد؟

در تقریباً سه هفته‌ای که از اجرای سیاست «شناورسازی جزئی» توسط دولت می‌گذرد، ارزش پزو تغییر قابل توجهی نداشته و در حدود میانه بازه‌ هدف تثبیت شده است. دولت میلی این وضعیت را به‌عنوان پیروزی اعلام کرد: «لوئیس کاپوتو» وزیر اقتصاد، در شبکه‌های اجتماعی نوشت که این موقعیت، شایسته یک «موج عذرخواهی از سوی همکاران و روزنامه‌نگارانی است که سقوط ناگهانی پزو را پیش‌بینی کرده بودند».

توافق جدید با صندوق بین‌المللی پول (IMF) همچنین نشانه‌ای از روابط قوی ایالات متحده و آرژانتین از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ در ژانویه است. ایالات متحده بزرگ‌ترین سهام‌دار صندوق بین‌المللی پول است. در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، این صندوق به‌سرعت وامی به آرژانتین اختصاص داد؛ کشوری که در آن زمان تحت رهبری رئیس‌جمهور مائوریسیو ماکری—یکی از دوستان ترامپ—بود. میلی نیز به‌سرعت روابط نزدیکی با رئیس‌جمهور آمریکا برقرار کرده است.

نفوذ آمریکا در صندوق بین المللی پول

طبق گزارش بلومبرگ در هفته گذشته، نماینده موقت دولت ترامپ در صندوق بین‌المللی پول که پیش‌تر از اظهارنظر در مورد تصمیمات وام خودداری می‌کرد، این بار از توافق جدید با آرژانتین حمایت کرده است. گفته می‌شود برخی از اعضای هیئت‌مدیره صندوق، احساس کرده‌اند که برای حمایت از این توافق تحت فشار قرار گرفته‌اند.

این احتمال که اتحادهای سیاسی آمریکا بتواند بر روند اعطای وام صندوق اثر بگذارد، مسئله‌ای حساس در نهادی است که همواره به تخصص فنی خود افتخار می‌کند. مدیر منطقه‌ی نیم‌کره غربی صندوق بین‌المللی پول به خبرنگاران در واشنگتن گفت که این توافق «پس از ارزیابی بسیار دقیق» تصویب شده است.

در نشست‌های سالانه‌ بهار که هفته‌ گذشته برگزار شد، صندوق بین‌المللی پول حمایت قاطع خود را از تلاش‌های میلی اعلام کرد. «کریستالینا جورجیوا»، مدیر اجرایی صندوق، درباره‌ اصلاحات آرژانتین گفت: «این بار، اوضاع فرق دارد.» صندوق برای آرژانتین رشد اقتصادی ۵.۵ درصدی در سال جاری پیش‌بینی کرده است—نرخی که فلورنسیا فیورنتین آن را «بسیار خوش‌بینانه» توصیف کرد.

با نزدیک شدن آرژانتین به انتخابات میان‌دوره‌ای در ماه اکتبر، جورجیوا گفت: «بسیار مهم است که اراده‌ تغییر از مسیر منحرف نشود.» او همچنین با سنجاق کت خاصی که هدیه‌ای از سوی یکی از مقامات آرژانتینی بود، عکس گرفت—سنجاقی به شکل اره‌برقی، نماد کارزار انتخاباتی میلی برای حذف بوروکراسی.

اظهارات جورجیوا با واکنش‌هایی همراه شد؛ برخی او را به دخالت در سیاست داخلی آرژانتین متهم کردند. یکی از سیاستمداران اپوزیسیون گفت که صندوق باید رفتار او را بررسی کند و آن را «غیرمسئولانه» خواند.

اما ممکن است مخاطب اصلی صحبت‌های جورجیوا تنها مردم آرژانتین نبوده باشند. موضع تقابلی ترامپ در برابر نهادهای چندجانبه، پیش از برگزاری نشست‌های بهاری صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، این نگرانی را به‌وجود آورده بود که ایالات متحده ممکن است قصد خروج یا تضعیف جدی این نهادها را داشته باشد. در همین حال، کاخ سفید تمایل خود برای حمایت از میلی را آشکار کرده است؛ به‌طوری‌که «اسکات بسنت»، وزیر خزانه‌داری، در ماه آوریل به بوئنوس آیرس سفر کرد.

در نشست‌های بهاری، بسنت اعلام نکرد که آمریکا قصد خروج از صندوق را دارد، اما گفت که این نهاد باید تمرکز کمتری بر موضوعاتی مانند تغییرات اقلیمی و مسائل جنسیتی داشته باشد.

برای میلی، ماه آوریل نقطه‌ی عطفی بود. اما آزمون‌های بیشتری در پیش دارد. هرچند فیورنتین گفت که سیاست شناورسازی پزو «به‌خوبی مدیریت شده»، اما افزود که سیاست‌های ریاضتی میلی و کاهش واقعی دستمزدها در آرژانتین «غیرقابل دوام» هستند.