جهان صنعت نیوز، در حالی که برخی گمانه زنی ها درباره تحرکات جدید رژیم صهیونیستی در منطقه برای حمله مجدد به ایران مطرح می شود، مرور وقایع و نتایج جنگ خرداد ماه میان این رژیم و ایران، تصویر روشن تری از توانمندی ها، محدودیت ها و خطاهای محاسباتی طرفین ارائه می دهد. جنگی که تنها ۱۲ روز به طول انجامید، هرچند با اهداف بلندپروازانه تل آویو آغاز شد، اما به سرعت محدودیت های عملیاتی و وابستگی های راهبردی آن را آشکار کرد.
فهرست مطالب
اهداف بلندپروازانه و دستاوردهای محدود
تل آویو در آغاز عملیات سه هدف اصلی را دنبال می کرد: تخریب گسترده زیرساخت های هسته ای ایران، ایجاد شکاف و تضعیف ساختار فرماندهی، و کشاندن ایالات متحده به یک درگیری تمام عیار.
در عمل بخشی از این اهداف به طور نسبی تحقق یافت، اما بسیاری از آنها یا ناکام ماندند یا آثار کوتاه مدت داشتند. حملات اولیه با وجود وارد کردن خسارت، نتوانست برنامه هسته ای ایران را به طور کامل متوقف کند و اختلال در فرماندهی نظامی تهران نیز ظرف کمتر از یک روز برطرف شد.
اشتباهات محاسباتی تل آویو
یکی از محاسبات کلیدی تل آویو اتکا به اثر روانی حملات برای ایجاد شکاف داخلی در ایران بود. اما پاسخ موشکی سریع و سازمان یافته ایران و بازسازی سریع کادر فرماندهی، این محاسبه را بی اثر کرد. برعکس فضای اجتماعی ایران در کوتاه مدت به سمت همبستگی و حمایت از سیاست های دفاعی متمایل شد، هرچند ارزیابی پایداری این روند نیازمند گذر زمان است.
تجربه نبرد خرداد نشان داد که توان دفاعی رژیم صهیونیستی به شدت به پشتیبانی مستقیم آمریکا وابسته است. استفاده از حدود یک چهارم ذخایر موشک های رهگیر پیشرفته آمریکا تنها در طول ۱۲ روز این وابستگی را برجسته کرد. بدون این پشتیبانی، تداوم عملیات برای تل آویو دشوار بود و همین موضوع یکی از دلایل پذیرش آتش بس عنوان می شود.
با وجود کنترل مقطعی آسمان ایران در طول جنگ، تل آویو نتوانست برتری هوایی مطلق و پایدار ایجاد کند. پاسخ موشکی ایران خسارات قابل توجهی به زیرساخت ها وارد کرد و نشان داد که سناریوی تبدیل ایران به «عرصه عملیات بدون هزینه» مشابه برخی کشورهای منطقه، دست کم در کوتاه مدت قابل تحقق نیست.
جنگ ایران و اسرائیل به کجا می رود؟
در حالی که برخی گمانه زنی ها درباره تحرکات تازه رژیم صهیونیستی مطرح می شود، مرور تجربه جنگ خردادماه نشان می دهد که توازن قوا به سمت بازدارندگی متقابل و تنش های مقطعی متمایل شده است، نه یک جنگ فراگیر و طولانی. جنگ ۱۲ روزه آشکار کرد که تل آویو با وجود تبلیغات اولیه، در تحقق اهداف کلیدی خود با محدودیت های جدی مواجه است. وابستگی سنگین به حمایت مستقیم آمریکا در حوزه دفاع هوایی، محدودیت ذخایر رهگیر و ناتوانی در ایجاد برتری هوایی پایدار، این رژیم را از ادامه یک نبرد پرشدت بازمی دارد.
با چنین واقعیتی، پیش بینی می شود مسیر نزاع در کوتاه مدت بیشتر در قالب بازدارندگی پرتنش دنبال شود؛ یعنی برخوردهای محدود و مقطعی در حوزه های سایبری، دریایی یا پهپادی، بدون عبور از آستانه جنگ تمام عیار. همچنین امکان حملات نقطه ای و کوتاه مدت در واکنش به حوادث یا خطاهای محاسباتی وجود دارد اما چشم انداز اصلی، تداوم یک رقابت فرسایشی و کنترل شده است. به این ترتیب، میدان بازی از «برتری طلبی سریع» به «مدیریت تنش و مهار متقابل» تغییر جهت داده است؛ وضعیتی که بیش از آنکه نتیجه یک توافق رسمی باشد، محصول واقعیت های میدانی و محدودیت های طرفین است.
