سیدهادی فیاضی سال ها در مدیریت رسانه های ورزشی و عمومی مانند روزنامه خبرورزشی، قدس آنلاین و شهرآرا فعالیت کرده و مدیر کل رصد و پایش شورای اطلاع رسانی دولت، معاون دبیر کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و مدیر سامانه اشتراک نشریات کشور بوده است.
در ادامه بخشی از گفت وگوی رسانه نگاران با سیدهادی فیاضی، عضو هیئت مدیره خانه مطبوعات و انجمن ورزشی نویسان خراسان را می خوانید.
شما در رسانه های ورزشی، به ویژه روزنامه خبرورزشی که پرتیراژترین روزنامه بخش خصوصی کشور بوده، فعالیت داشته اید. چه عواملی را در موفقیت این رسانه در جذب مخاطب و حفظ جایگاه آن در بازار رقابتی رسانه های ورزشی مؤثر می دانید؟
خبرورزشی در یک دوره درخشان و متفاوتی در ورزش متولد شد و آن هم زمانی بود که شور و هیجان زیادی بین مردم برای صعود تیم ملی به جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه ایجاد شده بود. با مدیریت آقای واحدی پور و سردبیری مرحوم احمدپور و تشکیل یک تحریریه جوان و پرانگیزه و منحصربه فرد، ژانر جدیدی در عرصه مطبوعات ورزشی ایجاد شد که تیترهای شجاعانه، مصاحبه های متفاوت، کوتاه نویسی و جلد و عکس های جذاب آن باعث شد مخاطبان زیادی را جذب خود کند. بازیکنان خصوصا فوتبالی ها برای این که با خبرورزشی مصاحبه کنند بسیار مشتاق بودند و در دوره ای که شبکه های اجتماعی ظهور و بروز نداشت یکی از بهترین و موثرترین تریبون ها برای دیده شدن و حرف زدن آن ها خبرورزشی بود.
شبکه توزیع هم بسیار موثر بود. یک شبکه توزیع هدفمند کنار تیم تولید محتوا بود به طوری که ما تیراژبندی و تقسیم بندی متفاوتی برای هر روز داشتیم و بسته به اتفاقات ورزشی برای هر استان روزانه تیراژ متفاوتی در نظر گرفته می شد. بردها و باخت های استقلال و پرسپولیس و بازی های ملی و تیم های لیگ برتری مثل تراکتور و فصل نقل وانتقالات فوتبالی گاهی تا۴۰ درصد روی تیراژبندی ما اثر داشت. ثبات در ترکیب مدیریتی هم به برنامه ریزی و موفقیت این روزنامه کمک می کرد. تیراژ خبرورزشی در سال های زیادی با اختلاف بین روزنامه های ورزشی اول بود و در بین کل روزنامه ها همیشه بین ۵ روزنامه پرتیراژ کشور قرار داشت.
اگر بخواهم تیتروار دلایل موفقیت روزنامه خبرورزشی را در دوران شکوفایی اش نام ببرم مهم ترین آن بابرنامه بودن مدیریت و سردبیری درست، محتوای منحصربه فرد، قالب جذاب، تیم تولید محتوایی که بهترین در دوران خودشان بودند و شبکه توزیع هدفمند است.
با توجه به تجربه شما در مدیریت رسانه های چاپی و آنلاین، چه تفاوت ها و چالش های کلیدی در مدیریت این دو نوع رسانه مشاهده کرده اید، به ویژه در دوران گذار از رسانه های سنتی به دیجیتال؟
ببینید امروز اگر درباره چالش های رسانه های چاپی بخواهیم صحبت کنیم درباره موضوعی صحبت کردیم که تقریبا وجود خارجی ندارد، دوره آن گذشته، علاجی ندارد و موضوع امروز نیست. رسانه های چاپی در دوره ای که باید مسائل شان حل می شد رها شدند و امروز جز معدود روزنامه هایی که اکثر آن غیرخصوصی اداره می شوند چیزی از روزنامه ها نمانده است.
ولی اگر بخواهیم نگاهی به چالش هایی که روزنامه ها داشتند بیندازیم مهمترین آن این بود که روزنامه ها نتوانستند در زمان درست، خودشان را با ذائقه مردم تطبیق دهند یا فرصت شان برای حیات کم بود و به هر دلیلی تعطیل شدند، یا در روزنامه های حاکمیتی که پتانسیل داشتند نگاه های سیاسی حاکم شد. در فضای خلق رسانه های جدید خیلی از روزنامه ها فکر می کردند اگر ورود کنند قافیه فروش را باخته اند بنابراین نظاره گر بودند. برای مثال فرض بفرمایید نیازمندی های همشهری که روزگاری تا ۲۰۰ صفحه منتشر می شد و برای ثبت سفارش باید در صف می ماندید، اگر در زمان درست وب سایت خود را راه اندازی می کرد امروز به جای دیوار یا پلتفرم هایی شبیه این سایت نیازمندی های همشهری را حالا با هر عنوانی داشتید. مدیران آگاه نبودند و فکر می کردند اگر به فضای مجازی بروند مخاطب روزنامه را از دست خواهند داد و درآمدی از آگهی و تبلغیات دیگر در رسانه چاپی ندارند غافل از این که روزی هر دو را از دست خواهند داد.
طبیعتا وقتی مخاطبی برای رسانه نباشد نه اقتصاد آن توجیه دارد و به تبع آن تعدیل نیرو و در نقطه ای تعطیلی فرجام روزنامه ها می شود. امروز ما بالای ۲۰۰ روزنامه سراسری با مجوز داریم؛ فکر نمی کنم ۱۹۰تای آن ها مجموعا ۱۰۰هزار نسخه منتشر کنند. این رقم یعنی دوره روزنامه ها تمام شده است و آن تعداد انگشت شمار که همچنان در حال انتشار هستند با هزینه های بالای چاپ و کاغذ و شرایط سخت اقتصادی به ویژه اگر برای بخش خصوصی باشند بسیار مسیر دشواری را دارند طی می کنند و اگر امروز دولت به فکر حمایت از روزنامه های زنده و فعال بخش خصوصی نباشد به زودی همین ظرفیت هم از بین خواهد رفت.
با توجه به تغییرات سریع در صنعت رسانه و ظهور فناوری های جدید مانند هوش مصنوعی در تولید محتوا، آینده رسانه ها در ایران را چگونه ارزیابی می کنید و چه استراتژی هایی برای تطبیق با این تغییرات پیشنهاد می دهید؟
من فکر می کنم از هوش مصنوعی نباید بترسیم. این که می گویند هوش مصنوعی شغل های زیادی را در آینده از بین خواهد برد یک گزاره مطلق نیست. مقابله و مواجهه ما با او بسیار مهم است.
ما اگر مصرف کننده صد درصد در هوش مصنوعی باشیم باختیم ولی اگر او را در راه اهداف مان به خدمت بگیریم حتما خروجی بهتری خواهیم داشت. «اینکه او بنده ما باشد نه ما» این خیلی مهم است. تولید محتوا محصول فکر و ایده است اصلا زیبایی روزنامه نگاری همین بعد آن است و هوش مصنوعی هر اندازه بتواند به جای ما و اصلا خیلی بهتر از ما خبر یا گزارش بنوسید و یا سوژه بدهد و طراحی کند یک کار را نمی تواند بکند و آن روح محتواست. روح در محتوا چیزی نیست که هوش مصنوعی بتواند آن را خلق کند یا برایش آموزش ببیند. اگر امروز از هوش مصنوعی بترسیم، مصرف کننده محض او باشیم و در آموزش روزنامه نگاران از آن چشم پوشی کنیم قطعا چیزهای بزرگتری از دست خواهیم داد.
